ตับอักเสบและมะเร็งตับ

ตับอักเสบ

          โรคไวรัสตับอักเสบหรือไวรัสลงตับเกิดจากการติดเชื้อไวรัสหนึ่งใน 4 ชนิด ได้แก่ ชนิดA,  B,  C  หรือ  D  ในระยะแรก
อาจเข้าใจผิดว่าเป็นไข้หวัดใหญ่ได้  โดยจะมีอาการเป็นไข้อ่อนเพลีย คลื่นไส้ ท้องเสีย เบื่ออาหาร ปวดกล้ามเนื้อและปวดข้อ
ต่อมาจะตามมาด้วยลักษณะเฉพาะของโรคคือ เกิดอาการดีซ่านหรือมีอาการตาและผิวเหลือง เนื่องจากมีน้ำดี
คั่งอยู่ในกระแสเลือดมากขึ้น การมีน้ำดีมากเกินไป อาจทำให้เกิดอาการคันอย่างรุนแรงและมีปัสสาวะสีเข้ม แต่อุจจาระจะมีสีอ่อน
 

          ไวรัสตับอักเสบแบ่งเป็น 2 ชนิดคือ ชนิดเฉียบพลันและชนิดเรื้อรัง ตับอักเสบเฉียบพลันมักเกิดจากไวรัสชนิดใดชนิดหนึ่ง
แต่การใช้ยาบางอย่างเกินขนาด เช่น พาราเซตามอล เมทิลโดพาที่ใช้รักษาโรคความดันโลหิตสูง ไอเอ็นเอชทีที่ใช้รักษาวัณโรค
หรือสัมผัสสารเคมีบางอย่างเป็นต้น  ก็เป็นสาเหตุของโรคได้   การติดเชื้อไวรัสตับอักเสบทุกสายพันธุ์จะทำให้ตับเกิดการอักเสบ
แบบเฉียบพลันได้ แต่ถ้าเป็นสายพันธุ์ B, C และ D จะทำให้ตับเกิดการอักเสบแบบเรื้อรังได้ นอกจากนี้
ตับอักเสบเรื้อรังยังเกิดจากสาเหตุอื่นได้อีก เช่น การดื่มสุรามากเกินไปหรือความผิดปกติของระบบภูมิต้านทาน
ในกรณีที่ร่างกายสร้างภูมิต้านทานต่อต้านตับของตนเอง  เป็นต้นโรคตับอักเสบเรื้อรังอาจเกิดการอักเสบ
และการทำลายเซลล์ตับอย่างต่อเนื่อง ซึ่งอาจลุกลามจนกลายเป็นโรคตับแข็งและมะเร็งตับได้

 

          ส่วนผู้ที่มีเชื้อไวรัสตับอักเสบชนิด  B และชนิด  C อยู่ในร่างกายโดยไม่มีอาการแสดงแต่อย่างใด แต่สามารถแพร่เชื้อ
ให้ผู้อื่นนั้นเรียกว่าพาหะ (carrier)  ในประเทศไทยพบคนที่เป็นพาหะของโรคตับอักเสบ B ประมาณ 10% ของคนทั่วไป
ผู้ที่เป็นพาหะของไวรัสตับอักเสบ B หรือ C ควรหาทางพักผ่อนให้เพียงพอ กินอาหารที่มีประโยชน์ ห้ามดื่มเหล้า ออกกำลังกาย
ได้ตามปกติเช่นคนทั่วไป อย่าอดอาหารเพื่อลดน้ำหนัก  งดบริจาคโลหิต ใช้ถุงยางอนามัยทุกครั้งที่มีเพศสัมพันธ์ และที่สำคัญคือ
ควรหมั่นตรวจเลือดดูเชื้อและทดสอบการทำงานของตับ (Liver function test) รวมทั้งการตรวจหาแอลฟาฟีโตโปรตีน (alpha-fetoprotein) เพื่อค้นหามะเร็งตับระยะแรกเริ่มทุก 6 เดือน  เนื่องจากเป็นกลุ่มที่เสี่ยงต่อโรคตับแข็งและมะเร็งตับ

          สำหรับไวรัสโรคตับอักเสบชนิด B ซึ่งอาจมีภาวะแทรกซ้อนร้ายแรง ในปัจจุบันมีวิธีการตรวจเลือดเพื่อวินิจฉัยโรคนี้
ซึ่งมีศัพท์เฉพาะหลายคำที่ควรจะทำความเข้าใจ ดังนี้:

           HBsAg หมายถึง แอนติเจนที่อยู่บนผิวของเชื้อไวรัสชนิด B เรียกว่า hepatitis B surface antigen
 

           HBcAg หมายถึง แอนติเจนที่อยู่ตรงแกนกลางของเชื้อไวรัสชนิด B เรียกว่า hepatitis B core antigen
 

           HBeAg หมายถึง แอนติเจนส่วนแกนกลางของไวรัสที่ละลายอยู่ในน้ำเลือด (เซรุ่ม)สามารถตรวจพบก่อนมีอาการแสดง
 

           Anti-HBs หมายถึง แอนติบอดี (ภูมิคุ้มกัน) ต่อแอนติเจน HBsAg ซึ่งจะตรวจพบตั้งแต่ระยะหลังที่ติดเชื้อประมาณ 4-6
เดือนไปแล้ว ผู้ที่มี anti-HBs จะไม่ติดเชื้อไวรัสชนิด B อีก
 

           Anti-HBc หมายถึง แอนติบอดี (ภูมิคุ้มกัน) ต่อแอนติเจน  HBcAg  ซึ่งจะตรวจพบตั้งแต่ระยะหลังติดเชื้อ  4-6
สัปดาห์ไปแล้ว และจะพบอยู่ตลอดไป
 

          โดยทั่วไปมักจะเจาะเลือดตรวจหา HBsAg, anti-HBs และ anti-HBc ซึ่งจะช่วยในการวินิจฉัยโรค ดังนี้:

           ถ้าตรวจไม่พบสารตัวใดตัวหนึ่งดังกล่าว แสดงว่าไม่เคยติดเชื้อและไม่มีภูมิคุ้มกันต่อตับอักเสบจากไวรัสชนิด B
ควรฉีดวัคซีนป้องกัน
 

           ถ้าตรวจพบ HBsAg เพียงอย่างเดียว แสดงว่ากำลังติดเชื้อหรือเพิ่งเป็นโรคนี้ สามารถติดต่อให้ผู้อื่นได้
 

           ถ้าตรวจพบ  anti-HBc เพียงอย่างเดียว แสดงว่าเคยติดเชื้อมาไม่นาน แต่เวลานี้ไม่มีเชื้อแล้วและไม่แพร่เชื้อให้ผู้อื่น
 

           ถ้าตรวจพบ HBsAg ร่วมกับ anti-HBc แสดงว่ากำลังติดเชื้อ อาจเป็นแบบเฉียบพลันหรือเป็นพาหะเรื้อรัง
สามารถติดต่อให้ผู้อื่นได้ สำหรับผู้ที่เป็นพาหะเรื้อรัง การฉีดวัคซีนไวรัสตับอักเสบชนิด B ไม่มีประโยชน์
เพราะไม่สามารถช่วยกำจัดไวรัสหรือกระตุ้นให้ร่างกายสร้างภูมิคุ้มกันต่อเชื้อนี้ได้
 

           ตรวจพบ anti-HBc ร่วมกับ anti-HBs แสดงว่าเคยติดเชื้อมาก่อนและมีภูมิคุ้มกันแล้วจะไม่ติดเชื้อซ้ำอีก
 

           ถ้าตรวจพบ anti-HBs เพียงอย่างเดียว แสดงว่าเคยฉีดวัคซีนป้องกันโรคนี้มาก่อนจะไม่เป็นโรคนี้                        

                                           ผลิตภัณฑ์ที่แนะนำสำหรับโรคที่เกี่ยวข้องกับตับอักเสบและมะเร็งตับ

                                               คลิกดูผลิตภัณฑ์ที่นี่